Birleşik Krallık Mortgage ve Konut Piyasasında Son Gelişmeler

Birleşik Krallık mortgage piyasası, 2025 yılı itibarıyla önemli değişimlerin ve dinamiklerin yaşandığı bir döneme girmiştir. Bank of England’ın faiz indirimleri, büyük kredi sağlayıcılarının rekabeti artıran stratejileri ve konut arzındaki genişleme, piyasadaki hareketliliği artıran başlıca etmenler arasında yer almaktadır. 2024 boyunca faiz oranlarının yüksek seyretmesi nedeniyle birçok mortgage sahibi zorlayıcı koşullarla karşı karşıya kalmış, ancak son dönemde yaşanan faiz düşüşleri finansal rahatlama sağlayarak piyasada yeni bir denge oluşturmaya başlamıştır. Bu hafta içerisinde Santander ve Barclays gibi büyük bankaların %4’ün altındaki faiz oranlarıyla sunduğu yeni mortgage teklifleri, sektörde hareketliliği artırmış ve diğer kredi sağlayıcılarını da benzer adımlar atmaya yönlendirmiştir.

Mortgage piyasasında faiz oranlarının düşüşü, tüketici davranışlarını da doğrudan etkilemektedir. Moneyfacts verilerine göre, mevcut piyasa koşullarında iki yıllık sabit faizli mortgage kredilerinin ortalama faiz oranı %5,48, beş yıllık sabit faizli mortgage kredilerinin ise %5,29 seviyesindedir. Bank of England, 2024 Ağustos ayından bu yana faiz oranlarını üç kez düşürerek politika faizini %4,5’e çekmiş ve bu eğilimin 2025 yılı boyunca devam edebileceğini öngörmektedir. Banka Başkanı Andrew Bailey, faiz indirimi sürecinin piyasa dinamikleri çerçevesinde şekilleneceğini ve gelecekte daha fazla düşüşün mümkün olabileceğini belirtmiştir.

• Ortalama 2 ve 5 Yıllık Sabit Mortgage Faizleri

Kaynak: BBC

Birleşik Krallık’ta sabit faizli mortgage ürünleri hâlâ piyasada hâkim konumda bulunmakta olup, mortgage sahiplerinin %80’den fazlası bu tür kredilere sahiptir. 2027 yılı sonuna kadar her yıl ortalama 800.000 sabit faizli mortgage kontratının yenilenmesi beklenmektedir. Hâlihazırda %3 veya daha düşük faiz oranıyla mortgage ödemesi yapan bireyler için yeni anlaşmalar daha yüksek faiz oranlarıyla yenilenebilecektir. Ancak, son faiz indirimleri, bu sürecin daha avantajlı koşullarla gerçekleşme olasılığını artırmaktadır.

Konut piyasasında da dikkat çekici gelişmeler yaşanmaktadır. Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS) tarafından yayımlanan verilere göre, yeni satış talimatlarının izlenmesini sağlayan endeks Ocak ayında 25 puana yükselmiş ve bu, Eylül 2020’den bu yana görülen en yüksek seviyeye işaret etmiştir. Konut arzında yaşanan bu artış, faiz oranlarındaki düşüşle birlikte alıcı ilgisinin yeniden canlanmasına zemin hazırlamaktadır. Bank of England’ın raporlarına göre mortgage kredi onayları Aralık ayında yıllık bazda %28 oranında artış göstermiştir. Ancak, RICS verileri, Ocak ayında mutabakata varılan satış oranının Aralık ayına kıyasla gerilediğini ortaya koymaktadır. Bu durum, alıcıların hâlâ temkinli davrandığını göstermektedir. Özellikle yüksek faiz oranlarından etkilenen tüketiciler, mortgage seçeneklerini değerlendirirken daha ihtiyatlı bir yaklaşım benimsemektedir.

Emlak piyasasında stok seviyeleri de önemli bir diğer göstergedir. Ortalama olarak her emlakçı şubesi, 2025 yılı itibarıyla 45 mülk listelerken, bu rakam geçen yıl 41 seviyesindeydi. 2022 Eylül ayında ise stok seviyeleri 34 ile tarihi düşük seviyeye inmişti. Piyasanın genişlemesi ve faiz oranlarının düşmesiyle birlikte, satışların artması beklenmektedir. Ancak, alıcıların ihtiyatlı tutumu ve ekonomik belirsizlikler, piyasanın tam anlamıyla canlanmasını geciktirebilir. Bununla birlikte, piyasa uzmanları önümüzdeki dönemde konut alıcılarının daha avantajlı koşullarla karşılaşabileceğini belirtmektedir.

• Piyasadaki Yeni Konut Arzındaki Değişim (%)

Kaynak: FT

Piyasa analistleri, mortgage faiz oranlarının 2025 yılı boyunca kademeli olarak düşmeye devam edeceğini öngörmektedir. RICS tarafından yapılan anketlere göre, konut piyasasındaki satış beklentileri kısa vadede olumlu bir seyir izlemektedir. Emlak uzmanlarının %10’u önümüzdeki üç ay içinde satışların artmasını beklerken, %30’u bir yıl içinde daha güçlü bir büyüme öngörmektedir. Önde gelen mortgage sağlayıcılarının rekabeti artırarak faiz oranlarını daha da aşağı çekebileceği belirtilmektedir.

Birleşik Krallık mortgage piyasasında faiz oranlarının düşüşü ve konut arzındaki artış, alıcılar ve satıcılar için yeni dinamikler yaratmaktadır. Ancak, alıcıların temkinli tutumu ve ekonomik belirsizlikler, piyasanın tam anlamıyla canlanmasını geciktirebilir. Bank of England’ın faiz kararları ve küresel ekonomik koşullar, piyasanın gelecekteki yönü açısından belirleyici faktörler olmaya devam edecektir. Faiz indirimlerinin devam etmesi, mortgage piyasasında daha fazla hareketlilik yaratıp, konut piyasasında uzun vadeli bir istikrar sağlayabilecektir.