Birleşik Krallık VC Yatırımları 2024-Q3

Birleşik Krallık teknoloji ekosistemi, son yıllarda güçlü bir ivme yakalayarak küresel inovasyon merkezlerinden biri haline gelmiştir. Yenilikçi girişimler, sağlam bir girişim sermayesi ağı ve dünya çapında tanınan araştırma merkezleri sayesinde, ülke hem yerli hem de uluslararası yatırımcıların dikkatini çekmeye devam etmektedir. Teknoloji odaklı şirketler, sağlık ve yaşam bilimlerinden finansal teknolojiye, yapay zekâdan temiz enerjiye kadar geniş bir yelpazede faaliyet gösterirken, Birleşik Krallık bu alanlarda öncü çözümler sunarak küresel pazarlarda etkisini artırmaktadır. Gelişen dijital altyapı ve güçlü düzenleyici ortam, Birleşik Krallık'ı teknoloji yatırımları için cazip bir bölge haline getirirken, girişim sermayesi ve yabancı yatırımlardaki artışlar da bu ekosistemin sürdürülebilir büyümesini desteklemektedir.

HSBC Innovation Banking ve Dealroom iş birliğiyle hazırlanan son çeyrek inovasyon raporu, Birleşik Krallık’ın inovasyon ekonomisi için olumlu gelişmeler ortaya koymaktadır. Rapora göre, yaz döneminde girişim sermayesi (VC) faaliyetlerinde tipik bir mevsimsel yavaşlama yaşanmasına rağmen, 2023 yılı genel eğilimleriyle uyumlu olarak, Birleşik Krallık’taki girişimler 3. çeyrekte 2,9 milyar dolar yatırım toplamıştır.

Ancak, toplam yatırım miktarı, inovasyon ekosisteminin tüm dinamiklerini tam anlamıyla yansıtmamaktadır. Tamamlanan yatırım anlaşmaların ötesine bakıldığında, Birleşik Krallık merkezli girişim sermayesi yatırımcılarının yıl sonuna kadar rekor seviyede, 12,2 milyar dolar tutarında yeni sermaye toplamaya hazırlandığı görülmektedir. Bu rakam, pandeminin zirve yaptığı dönemdeki seviyelerin dahi üzerine çıkmaktadır. Yatırımcıların uzun vadeli güvenini yansıtan bu derin likidite havuzu, yerli inovasyon ekosisteminin gücüne olan inancın bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir ve 2025 yılı ve sonrasına yönelik iyimser bir görünüm sunmaktadır.

2024 yılı itibarıyla, küresel çapta önde gelen fonlar Birleşik Krallık’taki girişimlerin ve ölçeklenme aşamasındaki şirketlerin bir sonraki büyüme aşamasına geçişlerini desteklemek amacıyla aktif bir şekilde sermaye toplamaktadır. Bu bağlamda, 3. çeyrek yatırımlarının büyük bir kısmının kritik öneme sahip olan B ve C serisi finansman turlarına yoğunlaşmış olması, küresel girişim sermayesi şirketlerinin, olgunlaşmış ve yüksek büyüme potansiyeline sahip şirketlere yatırım yapma konusunda seçeneklerinin fazla olduğunu göstermektedir. Ayrıca, uluslararası yatırım oranının 2021 yılından bu yana en yüksek seviyede olduğu belirtilmektedir, bu da Birleşik Krallık’ın küresel inovasyon sahnesindeki gücünü vurgulamaktadır.

Raporda öne çıkan bir diğer husus ise, sağlık ve yaşam bilimleri sektörlerindeki şirketlerin kaydettiği başarılı performanstır. Bu alanlardaki firmalar, 3. çeyrekte 1 milyar doların üzerinde yatırım almış olup, yıl genelinde 2,3 milyar dolara ulaşan bir yatırım hacmi ile Birleşik Krallık’ın en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olarak konumlarını güçlendirmişlerdir. Bu durum, ülkenin inovasyon ekosisteminin çeşitliliğini ve sağlık sektörünün özellikle küresel yatırımcılar nezdinde ne kadar önemli bir yer tuttuğunu gözler önüne sermektedir.

Birleşik Krallık, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde yüksek değerlemelere ulaşan birçok girişim şirketine ev sahipliği yapmaktadır. Ülkede, bu yıl sekiz yeni girişim milyar dolarlık değerlemeyi aşarak önemli bir büyüme sergiledi. Bu yeni şirketler arasında Flo, Preqin, EyeBio, IntraBio, Minute Media, Wayve, Quantinuum ve ElevenLabs bulunuyor. Ayrıca, Birleşik Krallık'ta 14 şirket 10 milyar dolar değerini aşarak decacorn statüsüne ulaştı. Ülkenin girişim ekosistemi, hızla büyümeye devam ederken, büyük yatırımlar çekmeye ve başarılı çıkışlar yapmaya devam ediyor.

A.    Girişim Sermayesi Yatırımları

2024 yılının 3. çeyreğinde küresel girişim sermayesi yatırımları, son dört yılın en düşük seviyesine gerileyerek önemli bir yavaşlama yaşadı. Bu yavaşlamanın büyük bir kısmı, özellikle büyük ölçekli yatırımlar (megaround) alanında görülen düşüşten kaynaklanırken, erken aşama ve çıkış aşamasındaki (breakout) yatırımlar nispeten istikrarlı kaldı. Bu genel küresel eğilimlere paralel olarak, Birleşik Krallık’taki girişim sermayesi yatırımları da yaz aylarında bir yavaşlama gösterdi. Ancak Birleşik Krallık’ta faaliyet gösteren girişimler yine de 2024 yılının 3. çeyreğinde 2,9 milyar dolar yeni yatırım almayı başardı.

• Birleşik Krallık VC Yatırımları

Kaynak: Dealroom

2024 yılının 3. çeyreğinde toplanan yatırımların büyük bir kısmı B ve C serisi (breakout aşaması) turlarında gerçekleşti. Bu da erken aşamadan çıkış aşamasına geçen olgun girişimlere yönelik yatırım iştahının devam ettiğini göstermektedir. Küresel çapta girişim sermayesi yatırımlarında yaşanan genel yavaşlamaya rağmen, Birleşik Krallık’taki yatırımlar, 2023 yılıyla büyük ölçüde paralel bir seyir izlemektedir.

Grafikteki verilere bakıldığında, özellikle büyük ölçekli yatırımların 2021 ve 2022 yıllarındaki zirve dönemlerine kıyasla 2023 ve 2024 yıllarında belirgin bir düşüş yaşandığı gözlemlenmektedir. Öte yandan, erken aşama ve breakout aşamalarındaki yatırımların daha istikrarlı olduğu ve girişim ekosisteminin bu alanlarda güçlü kalmaya devam ettiği anlaşılmaktadır. Bu tablo, Birleşik Krallık’ın inovasyon ekosisteminin küresel koşullara rağmen dirençli olduğunu ve olgun girişimler için hala büyük bir yatırım potansiyeli sunduğunu ortaya koymaktadır.

B.    3. Çeyrekte Gerçekleşen En Büyük Yatırımlar

2024 yılının 3. çeyreğinde Birleşik Krallık'ta gerçekleşen en büyük girişim sermayesi turlarında dikkat çekici yatırım miktarları öne çıkmıştır. Londra merkezli femtech girişimi “Flo”, 200 milyon dolar yatırım alarak çeyreğin en büyük fonlama turunu gerçekleştirmiş ve Avrupa'nın ilk femtech unicorn’u unvanına sahip olmuştur. En büyük 9 yatırım turundan 3’ü biyoteknoloji alanında gerçekleşmiştir, bu da sağlık ve biyoteknoloji sektörlerinin Birleşik Krallık inovasyon ekosistemindeki önemini vurgulamaktadır.

Kaynak: Dealroom

Toplamda Birleşik Krallık’taki sağlık teknolojisi girişimleri, 2024’ün 3. çeyreğinde 1 milyar dolar yatırım toplayarak, yılın en fazla yatırım çeken ikinci sektörü olmuştur. Sağlık teknolojisi, bu başarıyla birlikte biyoteknoloji ve dijital sağlık alanında önemli bir büyüme kaydederken, Londra merkezli “ViceBio” ve Manchester merkezli “F2G” gibi biyoteknoloji girişimleri 100 milyon doların üzerinde yatırım alarak sektöre ciddi katkı sağlamıştır.

Fintech sektörü ise 2024 yılı boyunca toplamda 3,3 milyar dolar yatırım alarak Birleşik Krallık’taki en çok yatırım yapılan sektör olmayı sürdürmektedir. Bu rakam, diğer tüm sektörlerin yatırım miktarını en az 1 milyar dolar farkla geride bırakmaktadır. 3. Çeyrekte öne çıkan fintech girişimleri arasında Londra merkezli “Cloudpay” 120 milyon dolar, “Form3” ise 60 milyon dolarlık yatırımlarla dikkat çekmektedir.

Bu çeyrekte ayrıca kuantum bilişim ve yapay zekâ tabanlı chatbot çözümlerine olan ilginin de arttığı görülmektedir. “River Lane” ve “Amity Solutions” gibi girişimler, sırasıyla 59 milyon dolar ve 60 milyon dolar yatırım alarak bu alanlardaki büyüme potansiyelini ortaya koymuştur. Genel olarak, Birleşik Krallık teknoloji ekosistemi 2024 yılının 3. çeyreğinde önemli büyüme kaydetmiş ve çeşitli sektörlerde küresel ölçekte güçlü yatırımlar almaya devam etmiştir.

C.    VC Yatırımlarının Sektörel Dağılımı

2024 yılında Birleşik Krallık’ta en fazla yatırım alan sektör, fintech olmuştur. Fintech girişimlerine toplamda 3,3 milyar dolar yatırım yapılmıştır. Fintech sektöründeki yatırımlar, özellikle dijital ödeme çözümleri, finansal yazılımlar ve finans teknolojilerine yönelik yenilikçi projelerin hızla büyümesini desteklemiştir.

Sağlık teknolojisi (healthtech) ise 2024 yılının 3. çeyreğinde ciddi bir yükseliş kaydederek, en çok yatırım alan ikinci sektör olmuştur. Healthtech şirketlerine toplamda 2,3 milyar dolar yatırım yapılmıştır. Bu çeyrekte yaklaşık 1 milyar dolarlık fonlama, özellikle “Flo Health” ve “Myricx Bio” gibi şirketlerin büyük ölçekli yatırım turları sayesinde gerçekleşmiştir. Sağlık sektörü, biyoteknoloji ve dijital sağlık alanında gelişmeler kaydederek büyük yatırımlar çekmeye devam etmektedir.

Birleşik Krallık, Avrupa’da femtech (kadın sağlığı teknolojileri) alanında açık ara lider konumda yer almaktadır. 2019’dan bu yana Birleşik Krallık femtech girişimlerine toplamda 652.9 milyon dolarlık yatırım yapılmış ve bu rakam, Almanya’nın aldığı yatırımın neredeyse üç katına ulaşmıştır. Birleşik Krallık’ın bu alandaki üstünlüğü, yeni unicorn statüsüne ulaşan Flo Health’in başarısıyla daha da pekişmiştir. Flo Health, 2024’ün üçüncü çeyreğinde 200 milyon dolarlık bir yatırım turu tamamlayarak, bu alanda gerçekleştirilen en büyük dördüncü yatırım turunu gerçekleştirmiş ve Avrupa’daki tek "mega round" (büyük yatırım turu) alan femtech girişimi olmuştur. Bu durum, Birleşik Krallık’ın sadece genel girişim ekosisteminde değil, aynı zamanda femtech alanında da önemli bir merkez haline geldiğini göstermektedir.

• Yatırım Miktarlarına Göre Önde Gelen Sektörler

Kaynak: Dealroom

2024 yılında fintech ve sağlık sektörlerinin yanı sıra kurumsal yazılımlar ve ulaşım sektörleri de sırasıyla 2,3 milyar dolar ve 2 milyar dolar yatırım alarak dikkat çekmektedir. Enerji sektörü ise 1,8 milyar dolar yatırım ile diğer önemli sektörlerden biri olmuştur. Bunun yanı sıra, daha küçük sektörler arasında gıda teknolojileri, pazarlama çözümleri ve güvenlik teknolojileri de yatırım almaya devam etmektedir. Gıda sektöründeki girişimler 457,8 milyon dolar, pazarlama sektörü 448 milyon dolar, güvenlik sektörü ise 382,5 milyon dolar yatırım toplamıştır.

• Yatırım Miktarlarına Göre Önde Gelen Segmentler

Kaynak: Dealroom

2024 yılı itibarıyla Birleşik Krallık’ta en öne çıkan segment ise Yapay Zekâ (AI) ve özellikle Generative AI olmuştur. Generative AI’nin aldığı toplam yatırım 1.4 milyar doları bulmuştur. Bunun yanı sıra, otonom mobilite 1.1 milyar dolarlık yatırım ile dikkat çeken bir diğer önemli teknoloji alanı olmuştur. AI’nin derin teknoloji ve çevresel sanayilerle olan etkileşimi, diğer büyük yatırım yapılan alanlarda da net bir şekilde görülmektedir.

Özellikle, enerji depolama teknolojileri, ilaç keşfi, elektrikli mobilite ve yarı iletken üreticileri gibi alanlar, önemli büyüme ve inovasyon potansiyeli taşımaktadır. Örneğin, AI destekli ilaç keşfi ve gelişmiş kanser araştırmaları gibi sağlık sektörü odaklı yenilikler de büyük yatırım çeken diğer segmentlerdir. Ayrıca, enerji depolama teknolojilerindeki yatırımlar hem termal hem de sabit enerji depolama çözümlerinin ön plana çıkmasını sağlamaktadır. Kuantum bilgisayarlar ve uzay teknolojileri gibi ileri teknoloji alanlarında da kayda değer yatırımlar gerçekleşmiştir. Bu büyüyen ve hızla gelişen sektörler, geleceğin inovasyonlarına yön vermekte ve hem ticari hem de teknolojik açıdan büyük fırsatlar sunmaktadır.

D.    Yatırım Kaynaklarına Göre Girişim Sermayeleri

2024 yılı itibarıyla Birleşik Krallık’taki girişim sermayesi yatırımlarının kaynağına bakıldığında, yurt dışından gelen yatırımların önemli bir paya sahip olduğu görülmektedir. Toplam yatırımların %70’i yurt dışından gelirken, bu oran bugüne kadar kaydedilen en yüksek değerlerden biri olmuştur. Özellikle ABD, Birleşik Krallık girişim sermayesi ekosistemindeki en büyük yabancı yatırım kaynağı haline gelmiş ve 2024’te toplam yatırımların %42’sini sağlamıştır. 2014 yılında %37 seviyesinde olan ABD yatırımları, yıllar içinde sürekli bir artış göstererek bu konuma ulaşmıştır.

Kaynak: Dealroom

Avrupa’dan yapılan yatırımlar, 2024 yılında %15’lik bir pay ile ABD’yi takip etmektedir. Asya ülkelerinden gelen yatırımlar ise %10 seviyesindedir, bu oran Asya’nın etkisinin son yıllarda istikrarlı bir şekilde sürdüğünü göstermektedir. Dünyanın geri kalan bölgelerinden gelen yatırımlar ise %3 ile daha sınırlı bir paya sahiptir.

Birleşik Krallık içi yatırımlar, 2014’te %44 seviyesindeyken 2024’te %30’a kadar gerilemiştir. Bu durum, Birleşik Krallık’ta yerli sermayenin girişim ekosistemindeki payının azalmasına işaret etmektedir. Aynı dönemde, yurt dışı kaynaklı yatırımların giderek artması, Birleşik Krallık girişim sermayesinin giderek daha küresel bir yapıya büründüğünü ortaya koymaktadır. Özellikle ABD’nin bu alandaki artan etkisi, Birleşik Krallık girişim ekosistemine yön veren önemli bir unsur haline gelmiştir.

E.    Avrupa Ülkelerine VC Yatırımları

2024 yılında Birleşik Krallık, VC yatırımlarında Avrupa’nın zirvesindeki konumunu korumaktadır. Toplamda 12.4 milyar dolarlık yatırım toplayan Birleşik Krallık, en yakın rakipleri olan Almanya ve Fransa’nın neredeyse iki katı düzeyinde yatırım çekmeyi başarmıştır. Almanya 6.6 milyar dolarlık yatırım alırken, Fransa ise 6 milyar dolarlık bir yatırım düzeyine ulaşmıştır. Londra ise yatırım merkezi olma konumunu koruyarak, bu yılda şu ana kadar 8,7 milyar dolarla her iki ülkeden daha fazla yatırım toplamıştır.

Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, İsrail 2.5 milyar dolarlık yatırımla dikkat çekerken, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ise 2.3 milyar dolarlık yatırım ve %290’lık büyük bir artış oranı ile öne çıkmaktadır. İsrail’in yatırımları %29 oranında düşerken, BAE büyük bir sıçrama gerçekleştirmiştir. İsrail’deki düşüşün başlıca sebebi olarak uzun süredir Filistin ile yaşanan sıcak savaş gösterilmektedir. Ayrıca, Hollanda da 2.1 milyar dolarlık yatırımla %31’lik bir artış yaşamıştır.

• 2024 Yılı İlk 3 Çeyrek VC Yatırımlarına Göre Ülkeler

Kaynak: Dealroom

İsviçre, 2.2 milyar dolarlık yatırımla %2’lik küçük bir düşüş yaşamış olsa da stabil bir görünüm sergilemiştir. Diğer yandan, İsveç’te ciddi bir düşüş gözlemlenmiş ve yatırım miktarı %56 oranında azalarak 1.9 milyar dolara gerilemiştir. İspanya ve İtalya ise sırasıyla 1.3 milyar dolar ve 933 milyon dolarlık yatırımla nispeten daha küçük yatırım seviyelerine sahiptir; ancak İtalya %22’lik bir artış göstererek dikkat çekmiştir.

Bu veriler, Birleşik Krallık’ın girişim sermayesi yatırımlarında Avrupa’daki liderliğini sağlam bir şekilde sürdürdüğünü ve küresel ölçekte önemli bir çekim merkezi olduğunu göstermektedir. Almanya ve Fransa, Birleşik Krallık’a yakın olmakla birlikte, önemli bir farkla geride kalmışlardır. Özellikle BAE ve Hollanda gibi ülkeler ise hızlı büyüme oranlarıyla dikkat çekerken, İsveç gibi bazı ülkelerde belirgin düşüşler yaşanmıştır.

F.    Bölgelere Göre VC Yatırımları

2024 yılında Londra dışındaki girişim sermayesi yatırımlarında, Cambridge ve Oxford öne çıkan bölgeler arasında yer aldı. Cambridge, 886.3 milyon dolarlık yatırım ile Londra’nın ardından en fazla sermaye toplayan bölge olurken, Oxfordshire ise bir önceki yıla göre %42 oranında düşüşe rağmen 354.8 milyon dolarlık yatırımla üçüncü sırada yer aldı. Dikkat çeken bir diğer önemli gelişme, Edinburgh, Manchester ve Nottingham gibi şehirlerin yatırımlardaki büyük artışı oldu. Bu şehirler, 2023’e kıyasla %100’ün üzerinde bir büyüme kaydetti.

Manchester, 286.8 milyon dolarlık girişim sermayesi yatırımı alarak, bir önceki yıla göre %121 oranında bir artış yaşadı. Edinburgh ise 264 milyon dolarlık yatırımla %145’lik bir büyüme sergiledi. Nottingham şehri ise en dikkat çekici artışı kaydetti; yatırımlar 72.4 milyon dolara ulaşırken, bir önceki yıla göre %619’luk olağanüstü bir büyüme gerçekleşti. Buna karşılık, Londra hala 8.7 milyar dolarlık girişim sermayesi ile açık ara lider konumunu koruyor, ancak 2023’e göre %1’lik hafif bir düşüş yaşandı. Diğer bazı şehirlerde ise gerilemeler göze çarpıyor; özellikle Glasgow %59, Bristol ise %72 oranında düşüş kaydetti.

Sürdürülebilir gıda alanında faaliyet gösteren MiAlgae’nin Edinburgh’da 14 milyon sterlin değerinde Seri A yatırımı alması, bu bölgedeki önemli girişimlerden biri olarak öne çıktı. Aynı zamanda Manchester merkezli F2G, 100 milyon dolarlık Seri H yatırımı ile yeni ilaç geliştirme alanında büyük bir yatırım aldı. Nottingham’da ise siber güvenlik alanında faaliyet gösteren Axiad, 25 milyon dolarlık büyüme sermayesi yatırımı çekti.

Bu veriler, Londra dışındaki şehirlerin girişim sermayesi ekosisteminde giderek daha önemli bir rol oynadığını ve özellikle Edinburgh, Manchester ve Nottingham gibi şehirlerin büyük bir büyüme potansiyeli taşıdığını göstermektedir.

G.    Birleşik Krallık Yatırım Fonları

2024 yılında Birleşik Krallık merkezli girişim sermayesi yatırımcıları, yeni fonlar toplamada tarihi bir seviyeye ulaşmaya hazırlanıyor. 12.2 milyar dolarlık yeni fon toplanması beklenirken, bu rakam 2021’deki 11.5 milyar dolarlık rekoru geçmeye aday. Bu büyük artışın ardında hem köklü yatırımcıların hem de yeni oyuncuların topladığı önemli fonlar yer alıyor.

• Yıllara Göre Toplanan Yatırım Fonu Miktarı

Kaynak: Dealroom

Öne çıkan yatırımcılar arasında, Londra merkezli Index Ventures 2.3 milyar dolarlık fon toplaması ile dikkat çekiyor. Balderton Capital ise iki ayrı fonla toplamda 1.3 milyar dolarlık sermaye topladı. Atomico da 754 milyon dolar ve 485 milyon dolarlık iki ayrı fon ile sermaye biriktirirken, Sheffield merkezli Northern Powerhouse Investment Fund 660 milyon sterlinlik bir fon topladı. Ayrıca Corten Capital 680 milyon sterlin toplarken, Taavet Hinrikus’un liderliğindeki Plural ise 400 milyon euroluk bir fon ile sahneye çıktı.

Bu fonlar, Birleşik Krallık’ın girişim ekosisteminde güçlü bir yatırım hareketliliği olduğunu gösteriyor. Aynı zamanda, yeni katılan oyuncular arasında iklim girişimlerini destekleyen Climate13 ve Birleşik Krallık-Ukrayna diasporası tarafından yönetilen tohum fonu 1991 Ventures da dikkat çeken fonlar arasında yer alıyor. Bu gelişmeler, 2024 yılının Birleşik Krallık girişim sermayesi için rekorlar yılı olacağını gösteriyor.